• EN > GA
  • GA > EN

half

noun
number
determiner
adjective
adverb
phrases
noun
1 noun one of two equal partsleath fem2  c m uI made two halves of it rinne mé dhá leath dein the top half of the division sa leath uachtair den roinn, i leath uachtair na roinnethe northern half of the island leath thuaidh an oileáinto cut sth in half rud a ghearradh ina dhá leath 2 noun MATH fractionleath fem2  c m uthree and a half trí go leithfour and a half miles ceithre mhíle go leithshe's ten and a half tá sí deich mbliana go leith d'aois
Show full entry 
3 noun MEAS, DRINK of beer etcleathphionta masc4  c m ua half of beer leathphionta beorach, gloine bheorach 4 noun BUS-ADM, ECON of corporate, economic yearleath fem2  c m uin the second half of the year sa dara leath den bhliain 5 noun TRANSP child ticketticéad do leanbh 6 noun SPOR arealeath fem2  c m u 7 noun SPOR periodleath fem2  c m u 8 noun THEAT of concert, play etcleath fem2  c m ucuid fem3  c m u 9 noun SPOR (of position) playerleath- pref 10 noun GOLF golf scoreleath fem2  c m u 11 number MATH, MEAS of quantityleath  c m uleathchuid  c m uhalf of today's teenagers leath de dhéagóirí an lae inniu, an leathchuid de dhéagóirí an lae inniu, leath na ndéagóirí sa lá atá inniu annthe rate has fallen by half tá an ráta tite faoina leathhalf and half leath agus leathover half the houses had gardens bhí gairdíní ag os cionn leath de na tithe, bhí gairdíní ag níos mó ná leath na dtithehalf as much time leath an ama, leath an oiread sin ama, leath an mhéid sin amato pay half as much again a leathoiread eile a íoc 12 number (also half past) timeleathuair tar éisleath i ndiaidhhalf one leathuair tar éis a haon, leath i ndiaidh a haonhalf past midnight leathuair tar éis an mheán oíche, leath i ndiaidh a dó dhéag san oíchehalf past the hour leathuair tar éis na huaire, leath i ndiaidh na huaire
determiner
13 determiner in expressions of measurement, quantityleath  c m uto be half the price of sth bheith leath chomh daor le rudto be half the size of sth bheith leath chomh mór le rudto be half the weight of sth bheith leath chomh trom le rud 14 determiner informal significant proportionleath  c m ucuid mhaith debunús  c m uI don't understand him half the time ní thuigim é leath an ama, ní thuigim é cuid mhaith den am
adjective
15 adjective 50 per cent ofleath- prefa half cup of coffee leathchupán caifea half one of whiskey leathghloine fuisce, leathcheann fuiscean eight and a half hour flight eitilt ocht n-uair go leith
adverb
16 adverb partly, not entirelyleath- prefréasúnta  c m umeasartha  c m uhalf pleased leathshásta, réasúnta sástato be half asleep bheith leath i do chodladhto be half alive bheith díbheo, bheith meathbheoif the dinner is half decent má bhíonn cuma ar bith ar an dinnéar, má bhíonn an dinnéar leathréasúnta, má bhíonn an dinnéar maith go leorhalf jokingly idir shúgradh agus dáiríre, go leathmhagúilto be half listening to sb bheith leath ag éisteacht le duineI half hoped she'd be there bhí mé leath ag súil go mbeadh sí ansinto be half done bheith leathdhéanta 17 adverb with full, empty, open, closedleath-half full leathlán 18 adverb with nationality, origin etcleath-half Irish leath-Éireannach 19 adverb in comparativesleath  c m uto be half as big again as sth bheith leath chomh mór arís le rud
phrases

a ... and a half!

informal ná bí ag caint!we had a holiday and a half bhí saoire iontach againn - ná bí ag caint!she was a woman and a half! ná bí ag caint ar bhean!, sin bean arbh fhiú bean a thabhairt uirthi!

given half a chance

ach an deis a fháilI'd go back tomorrow given half a chance rachainn ar ais amárach dá dtabharfaí seans ar bith dom, rachainn ar ais amárach dá ligfí dom, rachainn ar ais amárach ach an deis a fháil

to go halves

an costas a roinnt ina dhá leathcostas a roinnt leath agus leathdhá leath a dhéanamh den chostas

to go halves on sth

costas ruda a roinnt ina dhá leathcostas ruda a roinnt leath agus leathdhá leath a dhéanamh de chostas ruda

to go halves with sb

costas a roinnt ina dhá leath le duinecostas ruda a roinnt leath agus leath le duine

half a loaf is better than no bread

(also

half a loaf is better than none

) proverb is fearr leathbhuilín ná a bheith gan aránis fearr leath ná meathis fearr suí ar an scáth ná a bheith ar an mblár folamh

half a tick

informal (also

half a mo

) dhá shoicindleathbhomaitedhá mheandar

to have half an eye on sth

leathshúil a bheith agat ar rudleathshúil a bheith á caitheamh agat ar rudleathshúil a choimeád ar rud

to listen with half an ear to sth

leathchluas a thabhairt do rudleathéisteacht a thabhairt do rud

to have half a mind to do sth

informal fonn a bheith ort rud a dhéanamhbheith leath ag smaoineamh ar rud a dhéanamhbrath ann agus brath as a bheith agat rud a dhéanamhI had half a mind to walk out bhí fonn orm siúl amach, bhí mé leath ag smaoineamh ar shiúl amach

how the other half lives

that's how the other half lives sin an difear idir an sách agus an seang, nach mór idir an dá shaol, nach aoibhinn Dia don chuid eile

in half a minute

(also

in half a second

) figurative i bhfaiteadh na súlláithreach bonn  c m uar an bpointe boise  c m u

not to do anything by halves

(also

to never do anything by halves

) gan aon rud a dhéanamh ar nós cuma liomgan dhá leath a dhéanamh de do dhíchealldo lándícheall a dhéanamh i gcónaí

not half!

d'fhéadfá a rá!tig leat a bheith siúráilte de!deirimse leat é!'Are you going to the match?' 'Not half!' 'An bhfuil tú ag dul chuig an gcluiche?' 'D'fhéadfá a rá!'

not half ...

informal he's not half bad níl caill ar bith air, níl sé ró-olc in aon chorwe don't half look like a bunch of layabouts is geall le scata leadaithe muid, níl ár samhail beo ach scata leadaithe

not half as ... as

he's not half as bad as you said níl sé leath chomh dona agus a dúirt túI wasn't half as scared as Seán ní raibh mé leath chomh scanraithe le Seán

my better half

(also

my other half

) humorous , informal mo chéile cóirmo leathbhádóirmo chomrádaí

the half of it

informal a leathleath an scéilyou don't know the half of it níl a fhios agat a leath

too ... by half

informal he was too clever by half bhí sé i bhfad róchliste